8 marca Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu otworzy swoje drzwi dla przyszłych kandydatów na studia. Podczas Drzwi Otwartych chętni będą mogli poznać uczelnię, zapoznać się z kierunkami i zobaczyć, jak wygląda nauka na nich. O nadchodzący rok akademicki i plany na niego zapytaliśmy rektora UAP prof. dra hab. Macieja Kuraka.
Marta Maj: Zbliżają się Drzwi Otwarte na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Jakie są plany uczelni na rok akademicki 2025/2026?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Najważniejsza zmiana, która już nastąpiła, to uruchomienie nowych kierunków studiów na rok akademicki 2025/2026. Będą to: projektowanie ubioru, rysunek, projektowanie interdyscyplinarne oraz obraz i działania interdyscyplinarne. Projektowanie ubioru to kierunek, który został wydzielony z innego – scenografii i kostiumu. W ten sposób chcieliśmy wyjść naprzeciw oczekiwaniom zewnętrznym, a mogliśmy pozwolić sobie na ten krok dzięki pozyskaniu nowych sprzętów do prototypowni. Jest tam sporo maszyn, w tym plotery, które służą do obróbki materiałów, wycinania i zszywania. W połączeniu z ciekawym kapitałem ludzkim powstała dyscyplina z bardzo interesującym procesem kształcenia i ciekawymi perspektywami zawodowymi.
Jeśli chodzi o kierunek projektowanie interdyscyplinarne, to jesteśmy w trakcie realizacji dużego programu, który pozwoli doposażyć nowy budynek na ul. Szyperskiej. Tam właśnie znajduje się sprzęt do obróbki metalu, drewna i tworzyw sztucznych. Dzięki nim osoby studiujące w czasie nauki mogą poznawać nowe technologie, które pozwolą im projektować m.in. przedmioty służące do asymilacji, odpowiadające na potrzeby dzisiejszego świata – działalność artystyczna zawsze wchodzi bowiem w korelację ze społeczeństwem.
Marta Maj: Co konkretnie będą zatem projektować studenci projektowania interdyscyplinarnego? Czy może Pan podać jakiś namacalny przykład?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Mogą to być na przykład przestrzenie, które uwzględnią potrzeby osób niewidomych. Kierunek będzie zwracał uwagę na to, jak w projektowaniu przestrzeni czy przedmiotów uwzględniać nowe perspektywy dostępności i wpływ na otoczenie. “Jesteśmy wrażliwi nie tylko na ludzkie potrzeby. Nie jesteśmy tu sami”, czytamy w programie kierunku. Projektować interdyscyplinarnie to wpływać na trendy i przyszłość. To proces wychodzący poza ramy i uwzględniający odpowiedzialność społeczną.
Marta Maj: Wróćmy jeszcze do dwóch nowych kierunków – rysunku oraz obrazu i działań interdyscyplinarnych. Co warto o nich wiedzieć?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Rysunek to ciekawy kierunek, bo powstawał dość długo. Jest odpowiedzią na pewne potrzebę wyrażania siebie – daje ku temu możliwości. To pierwsza, podstawowa forma zapisu myśli. Chcieliśmy dać osobom studiującym szerokie pole działania ku temu. Ten kierunek ma dać studentom szansę nauczenia się jak rejestrować i przelewać na obraz wizualny swoje myśli, coś nim komunikować.
Z kolei obraz i działania interdyscyplinarne będzie szansą na tworzenie projektów i wypowiedzi twórczych, które pozwolą wyrazić swoje myśli za pomocą różnych technik i mediów – niekoniecznie rysunkiem. To odpowiedź na to, co dzieje się w internecie i wszędzie, gdzie myśli się obrazowo.
Marta Maj: Czy o stworzeniu tych kierunków zadecydowały głosy studentów? Dlaczego właściwie zostaną one otwarte?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Tak, obserwowaliśmy potrzeby i staraliśmy się do nich dostosować. Jednocześnie chcieliśmy, by były odpowiedzią na złożoność społeczeństwa i dawały szansę na znalezienie w przyszłości pracy w zawodzie.
Marta Maj: A jak ma się otwieranie nowych kierunków w kontekście niżu demograficznego?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: W przypadku szkół artystycznych jest nieco inaczej niż w przypadku innych uczelni. One tak mocno nie ucierpią na niżu demograficznym. Musimy wziąć tu pod uwagę zmiany w aktywności społeczeństwa – dziś w Stanach Zjednoczonych około 1/3 pracowników to osoby zatrudnione w sektorze kreatywnym. Wiadomo, jest on szeroki, bo zaliczają się do niego nawet informatycy, ale też osoby działające twórczo. W Polsce jesteśmy nieco dalej z tymi statystykami, u nas pracę kreatywną wykonuje około 14 proc. społeczeństwa. Widać jednak wyraźnie, że chcemy dziś realizować się twórczo, więc łączenie tego z codzienną pracą jest potrzebne. Patrząc na wykresy pokazujące liczbę osób zainteresowanych studiami na uczelniach artystycznych, widzimy tendencję wzrostową.
Marta Maj: Czyli zmienia się postrzeganie kierunków artystycznych?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Tak, zdecydowanie. To wynika z tego, jak zmienia się przede postrzeganie tego, jak funkcjonuje dziś człowiek. Poprzez pracę chcemy się realizować, wyrażać siebie. Praca ma być spełnieniem sama w sobie. Dawny model, w którym pracownik pracuje przez dwanaście miesięcy i jedynie na dwa tygodnie może wybrać się na wakacje, przestaje być atrakcyjny. Współczesne społeczeństwo chce przychodzić do pracy z przyjemnością, chce móc się w niej spełniać. Praca, która łączy się ze sztuką, daje właśnie taką możliwość.
Marta Maj: A czy na uczelniach artystycznych odchodzi się dziś od sztuki tradycyjnej na rzecz użytkowej? Stało się to trendem?
Prof. dr hab. Maciej Kurak: Nie, kierunki takie jak malarstwo, grafika czy rzeźba nadal mają się bardzo dobrze. Akcent nie jest przesuwany, ale kierunki ewoluują – mamy grafikę projektową i artystyczną. Dziś, kiedy mamy do czynienia z nowymi technologiami, ze sztuczną inteligencją, myślenie kreatywne jest bardzo potrzebne, by umieć wykorzystać nowe narzędzia do dalszego działania, a nie jako formę zamkniętą. Gdybyśmy dziś zadali sobie pytanie o to, do czego potrzebna jest sztuka, odpowiedź zakrawałaby o wszystkie aspekty naszego życia. Uczy nas myślenia niekonwencjonalnego, które jest potrzebne wszędzie – nawet w polityce. Przykładem jest premier Albanii Edi Rama, który jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych i pewne narzędzia może dzięki temu wykorzystywać w nietypowy sposób. Prezydent Bogoty Antanas Mockus wykorzystywał performance czy narzędzia plastyczne, by wpływać na społeczeństwo we własnym mieście. Sztuka daje wolność i nieodkryte możliwości.
Marta Maj: Dziękuję bardzo za rozmowę.
