Wojewoda wielkopolski Michał Zieliński unieważnił w całości uchwałę krajobrazową Rady Miasta Poznania. Jak przekazał, decyzja ma związek z istotnym naruszeniem prawa. Władze miasta mogą zaskarżyć rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.
W poniedziałek odbył się briefing prasowy wojewody wielkopolskiego. Podczas niego Michał Zieliński ogłosił swoją decyzję w związku z uchwałą krajobrazową podjętą przez Radę Miasta Poznania z dnia 24 stycznia 2023 roku. – Od kiedy pełnię funkcję wojewody, nie zdarzało mi się jeszcze publicznie ogłaszać wyników postępowania nadzorczego wobec uchwały przygotowanej przez Radę Miasta Poznania – stwierdził, dodając, że mało która uchwała wzbudza tak duże zainteresowanie wśród opinii publicznej.
Szereg nieprawidłowości
Na wstępie wojewoda podkreślił, że w pełni popiera konieczność uregulowania zasad i warunków sytuowania elementów reklamowych na terenie Poznania. – Zagwarantowanie ładu przestrzennego jest niezwykle ważne dla miasta – przyznał. – Nie powinno być zgody na dowolne i nieograniczone lokalizowanie elementów reklamowych i pseudoreklamowych w przestrzeni publicznej. Nie może być przyzwolenia na kontynuowanie i pogłębianie wizualnego chaosu. W tym kontekście w pełni popieram konieczność przyjęcia uchwały krajobrazowej i dostrzegam jej wagę dla wzmacniania estetyki miasta – dodał.
Zdaniem Zielińskiego najistotniejsza jest warstwa formalno-prawna aktu. Wojewoda stwierdził, że pomimo długiego czasu procedowania, władze nie ustrzegły się istotnych błędów.
Wojewoda wskazał, że przeprowadzone postępowanie nadzorcze dotyczyło dwóch obszarów: procesu sporządzania uchwały oraz analizy jej treści. Zaś samo unieważnienie uchwały wynika z trzech istotnych naruszeń prawa.
Pierwsze z nich to naruszenie procedury sporządzania uchwały, które polega na nieprzekazaniu nieuwzględnionej przez prezydenta uwagi radzie miasta. W tym kontekście mowa o uwadze dotyczącej pojęcia muralu reklamowego i dopuszczenia sytuowania reklam na płaskich dachach budynków, prześwitach i w bramach. Jak zauważono, na skutek częściowego uwzględnienia uwagi doprecyzowano jedynie zapisy uchwały poprzez definiowanie pojęcia muralu reklamowego.
– Pomimo informacji, według której uwaga została w całości uwzględniona, to do treści uchwały nie wprowadzono uregulowań określających warunki i zasady sytuowania reklam na płaskich dachach budynków i w bramach – zaznaczył wojewoda.
Wojewoda oskarża radę o przekroczenie kompetencji
Drugim naruszenie dotyczy zasady sporządzania uchwały przez brak jednoznaczności jednego z jej kluczowych przepisów. Dotyczy on dostosowania reklam istniejących do zapisów uchwały. Jak podkreślił wojewoda, w przypadku występowania krzyżowania się kryteriów, na podstawie powyższego przepisu nie sposób ustalić, który z nośników będzie wymagał usunięcia lub dostosowania.
– Ten przepis budzi wątpliwości co do przyszłego zastosowania uchwały – stwierdził Zieliński. – W przestrzeni miejskiej wskazane warunki zazwyczaj nie będą występowały rozłącznie, stąd też uchwała powinna w sposób jednoznaczny określać, które obiekty, w przypadku kwalifikowania się jednocześnie do dwóch lub trzech z opisanych sytuacji, będą wymagały dostosowania – wyjaśnił Zieliński.
Jako ostatni powód unieważnienia uchwały wojewoda wskazał naruszenie zasady działania w granicach i na podstawie prawa. Tym samym Rada Miasta Poznania została oskarżona o przekroczenie kompetencji.
Jak wyjaśnił wojewoda, ustawa określa jedynie nośniki reklamowe istniejące w dniu uchwalenia uchwały krajobrazowej. Zatem nie umożliwia przyjęcie w uchwale wyróżnienia „tablic reklamowych i rządzeń reklamowych powstałych bez wymaganego zgłoszenia lub pozwolenia na budowę”. – Rada miasta przyjmując kwestionowany przepis, wykroczyła poza delegację ustawową – podkreślono.
– To istotne naruszenie prawa, które musiały skutkować stwierdzeniem nieważności uchwały w całości – tłumaczył wojewoda.
W związku z decyzją wojewody uchwała od dzisiaj jest nieważna. Władze miasta mogą zaskarżyć rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu lub doprowadzić zapisy uchwały do zgodności z prawem i ponownie podjąć uchwałę.
Co zakłada ustawa krajobrazowa?
Poznańska uchwała krajobrazowa, która weszła w życie 21 lutego 2023 roku, ma 33 strony. Dokument był sześciokrotnie konsultowany z mieszkańcami, przedsiębiorcami, firmami reklamowymi czy radnymi osiedlowymi. Uchwała była opiniowania, uzgadniania oraz wykładana do publicznego wglądu trzy razy. Przez cały czas prac nad dokumentem urząd miasta otrzymał 360 uwag, z czego 49 uwzględniono w całości lub części w ostatecznych zapisach.
Dokument dzieli Poznań na cztery strefy. Pierwszy z nich to obszar staromiejski, który obejmuje Stary Rynek i okolice oraz Chwaliszewo i Śródkę. Drugi to obszar centrum i historycznych dzielnic, obejmujący centrum miasta, Łazarz, Jeżyce, Wildę, Grunwald, a także część Starych Winograd, Sołacza, Łęg Dębińskich i osiedla Główna. Kolejny to obszar zurbanizowany, obejmujący osiedla mieszkaniowe oraz założenia usługowe i przemysłowe. Dokument wyróżnia także obszar przyrodniczy, który wpisuje się w klinowo-pierścieniowy system zieleni.
Największe nośniki reklamowe, billboardy, w maksymalnym rozmiarze (18 metrów kwadratowych) dopuszczone zostały tylko w obszarze zurbanizowanym i na skrajach obszaru obejmującego centrum i historyczne dzielnice – wzdłuż głównych dróg przyspieszonego ruchu. W dokumencie ograniczono również sytuowanie reklam wielkoformatowych na budynkach. Można je instalować jedynie na elewacjach obiektów w obszarze zurbanizowanym, tam gdzie regulacje dotyczące reklam są mniej restrykcyjne.
Tablice i urządzenia reklamowe w formie słupów reklamowych, citylightów oraz pylonów reklamowych dopuszczono we wszystkich obszarach, ale z ograniczeniami.
Uporządkowano również kwestię szyldów. Chodzi przede wszystkim o wprowadzone ograniczenia co do ich liczby oraz wielkości. Preferowanym miejscem usytuowania tego typu nośników są elewacje budynków. Wyjątkowo przewidziano możliwość wykonania szyldów m.in. na dachu czy ogrodzeniu nieruchomości, a także wolno stojących.
Dokument reguluje również zasady dotyczące sytuowania ogrodzeń: powinny być ażurowe, nie można stawiać ich z betonowych elementów prefabrykowanych. Ponadto uchwała określa warunki lokalizowania obiektów małej architektury: nie mogą przekraczać wysokości 5 m.
W związku z decyzją wojewody swoje stanowisko przekazał prezydent Jacek Jaśkowiak. „Decyzja wojewody uchylająca uchwałę i zrównująca nośniki nielegalne z tymi, których właściciele zadali sobie trud dopełnienia wszystkich formalności, to triumf bezprawia” – napisał.