Wielkimi krokami zbliża się szczególna data dla Wielkopolan. Już 27 grudnia obchodzić będziemy 105. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Tradycyjnie, tego dnia, odbędą się uroczystości przy pomniku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Z kolei 28 grudnia w Warszawie odbędzie się marsz.
105. rocznica Powstania Wielkopolskiego
105 lat temu rozpoczęła się zwycięska insurekcja, która dała Wielkopolsce wolność, a władzom odradzającej się Polski ułatwiła starania o przyłączenie naszego regionu do Rzeczypospolitej. Do wybuchu walk doszło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu, za sprawą gwałtownego wzrostu nastrojów patriotycznych po przyjeździe w poprzednim dniu polskiego muzyka i patrioty, Ignacego Jana Paderewskiego.
Jeden z pierwszych ataków nastąpił na Prezydium Policji. W czasie ataku zginął Franciszek Ratajczak. Polakom udało się opanować również Dworzec Główny, Pocztę, kilka redut systemu fortecznego Poznania. Wybuchły również walki na prowincji. Jednym z pierwszych poległych był Jan Mertka, który padł pod Boczkowem.
Z biegiem czasu spontaniczne, początkowo chaotyczne walki stopniowo ujmowano w ramy organizacyjne. Miasto zostało opanowane przez powstańców, podobne wydarzenia miały miejsce także w terenie. Dowódcą oddziałów powstańczych został mjr Stanisław Taczak. Determinacja i pomysłowość polskich żołnierzy oraz zaskoczenie strony niemieckiej sprawiły, że w ciągu pierwszych dwóch tygodni stycznia 1919 r. niemal cały region znalazł się w rękach powstańczych.
W połowie stycznia do Poznania przybył gen. Józef Dowbor-Muśnicki, który oddziały powstańcze przeformował w regularne wojsko. Wtedy jednak trzeba było walczyć o zachowanie zdobytych terenów. Ciężkie walki toczyły się zwłaszcza pod Szubinem, Rawiczem i Zbąszyniem. Łącznie poległo ok. dwóch tysięcy powstańców.
16 lutego 1919 r. w Trewirze zawarto rozejm kończący walki powstańcze w Wielkopolsce. W wyniku postanowień traktatu pokojowego, zawartego w kilka miesięcy później w Wersalu, obszar zdobyty przez powstańców został przyłączony do odrodzonej Rzeczypospolitej. Zanim jednak do tego doszło, przez kilka kolejnych miesięcy region funkcjonował jak oddzielne, niezależne państwo, z własnym rządem, wojskiem i gospodarką.
Powodzenie powstania było wynikiem umiejętnego wykorzystania sprzyjających okoliczności, a także wychowania kilku pokoleń w duchu połączenia patriotyzmu z pracą organiczną. Żołnierze z Wielkopolski w latach 1919-20 dzielnie uczestniczyli w odsieczy Lwowa, w walkach na froncie litewsko-białoruskim, a później w wojnie polsko-bolszewickiej.
105. rocznica w Poznaniu
105 lat później, 27 grudnia o godz. 16.40 odbędą się uroczystości przy pomniku Powstańców Wielkopolskich u zbiegu ulic Wierzbięcice i Królowej Jadwigi. Przy dźwiękach syren i kościelnych dzwonów złożony zostanie hołd powstańcom. Odczytany będzie uroczysty apel pamięci, a także odbędzie się ceremonia złożenia kwiatów i zniczy. „Będziemy wspólnie cieszyć się z sukcesu naszych przodków, dzięki którym Wielkopolska odzyskała wolność i stała się częścią Rzeczypospolitej” – poinformowali organizatorzy centralnych uroczystości.
W tym roku na uczestników czekać będzie udogodnienie – trybuna z przeszło 200 miejscami siedzącymi, z której będzie można w wygodny sposób oglądać przebieg obchodów. Dodatkowo przy powstańczym monumencie pojawi się telebim, na którym transmitowane będą uroczystości tłumaczone bezpośrednio na język migowy.
Dla osób, które z różnych względów nie będą mogły osobiście udać się pod pomnik Powstańców Wielkopolskich, zapewniona zostanie transmisja na żywo z wydarzenia, którą będzie można oglądać
na stronie 27grudnia.pl.
Uroczystości w Warszawie
Uroczystości Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego w stolicy kraju rozpocznie msza św. w intencji Powstańców Wielkopolskich w Archikatedrze Warszawskiej przy ul. Świętojańskiej. Po mszy nastąpi przemarsz ulicami Warszawy na plac Marszałka J. Piłsudskiego, gdzie przy Grobie Nieznanego Żołnierza odczytany będzie apel pamięci oraz złożone zostaną kwiaty.
28 grudnia będzie, także w warstwie wizualnej, wyjątkowym dniem dla wszystkich, którzy pojawią się w miejscach uroczystości: zarówno warszawskie ulice, jak i sam Grób Nieznanego Żołnierza zostaną po raz pierwszy ozdobione flagami powstańczymi i emblematami kojarzonymi z okresem Powstania Wielkopolskiego. Umieszczony na placu Piłsudskiego telebim ułatwi obejrzenie transmisji z uroczystości na żywo – będzie to przekaz tłumaczony bezpośrednio na język migowy.
„Z tego symbolicznego dla historii kraju miejsca popłynie przekaz o spektakularnym sukcesie Wielkopolan w walce o wolność. Będzie to radosne i pełne dumy przesłanie, którym chcemy podzielić się z naszymi rodakami. Przypomnimy wkład Wielkopolan w odbudowę Rzeczypospolitej i kluczowy wpływ zwycięskiej insurekcji na kształt zachodnich granic naszego kraju. Mamy nadzieję, że 28 grudnia, dzięki radosnemu świętowaniu w Warszawie, dotrzemy z przesłaniem o Powstaniu Wielkopolskim do jak najszerszego grona osób” – dodali organizatorzy.
Czytaj także: Gazeta wPoznaniu.pl do odbioru w skrzynkach na PST. Za darmo
