Ocalili od zapomnienia Powstańców Wielkopolskich [ZDJĘCIA]

W piątek odbyło się uroczyste złożenie prochów Powstańców Wielkopolskich. Złożenie prochów odbyło się w asyście Wojska Polskiego w kolumbarium na cmentarzu Junikowo.

Dzięki nim możemy cieszyć się wolnością

Data upamiętnienia nie została wybrana przypadkowo. Dokładnie 105 lat temu, 16 lutego, zakończyło się Powstanie Wielkopolskie.

– Powstanie Wielkopolskie, jako jedno z nielicznych w historii Polski, zakończyło się sukcesem – podkreśla Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. – To dzięki bohaterstwu i postawie jego uczestników możemy dziś cieszyć się wolnością. Jesteśmy im winni pamięć i wdzięczność, a zadbanie o mogiły Powstańców jest naszym obowiązkiem.

– Pamięć o Powstańcach Wielkopolskich jest sprawą świętą – mówił podczas uroczystości Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. – Musi pozostać w naszych sercach, w naszej historii i edukacji, musi być przekazywana przyszłym pokoleniom. Dzisiejsza inicjatywa, przeniesienie szczątków bohaterów do kolumbarium, również jest wyrazem naszej pamięci o tym wielkim wydarzeniu.

W kolumbarium złożono prochy Powstańców Wielkopolskich – Mariana Bąka, Wincentego Jurdzińskiego, Wawrzyńca Rembikowskiego, Stanisława Ruksa, Władysława Nowackiego oraz jego żony – Teodozji Nowackiej, a także Marcina Weychana oraz jego żony – Bronisławy Weychan. W grudniu 2023 r. ich szczątki zostały ekshumowane z 8 zapomnianych grobów na terenie cmentarza Junikowo, a następnie spopielone i umieszczone w specjalnie przygotowanych urnach.

fot. Łukasz Gdak wPoznaniu.pl

Ku pamięci Powstańców

Większość grobów Powstańców, bo aż 3000 z 3700 znajduje się właśnie na Junikowie. Ponad 100 z nich nadal jest zaniedbanych.

– Proces rozwiązania tego problemu jest długotrwały, a każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie – podkreśla Mateusz Dzioba, zastępca dyrektora Usług Komunalnych, zarządca cmentarza. – W przypadku wszystkich zapomnianych grobów najpierw podejmowana jest próba odszukania rodziny zmarłego, co w większości przypadków nie przynosi efektów.

W grudniu 2022 roku, Miasto podpisało porozumienie z poznańskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. Celem tej współpracy jest ratowanie pamięci o Powstańcach Wielkopolskich, których groby na cmentarzach komunalnych pozostawały bez opieki rodziny i skrajnie zaniedbane.

– Kilka miesięcy wcześniej, w sierpniu 2022 r. jako przedstawiciele Miasta i IPN wspólnie wytypowaliśmy kilkadziesiąt grobów, w których spoczywali Powstańcy, a które pozostawały bez opieki – często bez tabliczek identyfikacyjnych, bez oznaczeń i nagrobków – wyjaśnia Monika Nowotna, wicedyrektorka Wydziału Gospodarki Komunalnej. – Niektóre z nich, znajdujące się w bardziej reprezentacyjnych miejscach cmentarza, IPN zdecydował się odnowić na swój koszt. Pozostałe, niemające już opiekuna prawnego, zakwalifikowano do ekshumacji i przeniesienia szczątek do kolumbarium. Pierwsze ekshumacje odbyły się w grudniu 2023 r., rok po podpisaniu porozumienia. Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Odra-Niemen oraz Cyfrowym Lapidarium Miasta Poznania, które wystąpiły z wnioskiem o dofinansowanie przedsięwzięcia ze środków budżetu państwa, udało się otrzymać rządowe środki. To właśnie dzięki współpracy różnych instytucji i zaangażowaniu strony społecznej ten kierunek ma szansę być kontynuowany.