Turyści, ale też sami mieszkańcy Poznania wpadają w pułapkę błędnego odmieniania nazw ulic. Często pojawia się pytanie: czy to ulica Święty Marcin, czy Świętego Marcina? Aby rozwiać tę wątpliwość, należy zagłębić się w historię nazewnictwa ulic.
Początki ulicy Święty Marcin sięgają XII wieku, kiedy to wokół kościoła św. Marcina powstała osada nazywana przedmieściem Świętego Marcina lub po prostu Świętym Marcinem. Nazwa ta, wywodząca się od osady (przyłączonej do Poznania w 1797 r.), stała się nazwą własną z nieodmienną formą, czyli „ulica Święty Marcin”.
Św. Marcin i Św. Wojciech
W Poznaniu podobnie jak w innych miastach, istnieją ulice, których nazwy wydają się zaskakująco nieodmienne, jak np. Święty Marcin czy Święty Wojciech. Tymczasem, jak wyjaśniają historycy, ta forma nawiązuje do tradycji przedmieść, które w dawnych wiekach nosiły nazwy Święty Marcin lub Święty Wojciech.
Historia odmieniania nazw ulic
Odmienność nazw ulic, tak jak w przypadku ulicy Święty Marcin ma swoje korzenie w historii miasta. W przypadku Poznania, przedmieścia te włączono do obszaru miasta pod koniec XVIII wieku, a ich główne arterie otrzymały nazwy niemieckie, czyli St. Martinstrasse i St. Adalbertstrasse.
Nie tylko Poznań zmaga się z pytaniem, czy odmieniać nazwy ulic. Podobne dylematy pojawiają się w innych miastach Polski. Przykładem jest ulica Lubicz w Krakowie czy Stawki w Warszawie. Dużo zależy od lokalnej tradycji i historii. Sam kłopot z odmianami nie dotyczy jedynie miast, ale także pewnych obszarów geograficznych, jak na przykład puszcza Zielonka.
Natomiast w przypadku Poznania można pominąć słowo „ulica” i posługiwać się tylko członem imiennym, który podlega odmienie. Wówczas możemy powiedzieć „mieszkam w kamienicy przy Św. Marcinie”, ale nie możemy mówić: „mieszkam w kamienicy przy ul. Św. Marcina” (poprawnie: „przy ul. Święty Marcin”).
– Wiele nazw ulic występuje w mianowniku – w Poznaniu jest ulica Święty Marcin, w Krakowie Gramatyka, a w Warszawie choćby Stawki, Foksal, Solec czy Tamka. Jeśli w zdaniu posługujemy się nazwą oraz określeniem ulica, to odmieniamy tylko wyraz ulica, por. Idę na ulicę Gramatyka, Spotkali się na rogu ulic Tamka i Solcec, Mieszkał na ulicy Święty Marcin. Jeśli pomijamy słowo ulica, to odmieniamy jej nazwę: Idę na Gramatykę, Spotkali się na rogu Tamki i Solca, Mieszkał na Świętym Marcinie – tłumaczyła Katarzyna Kłosińska z Uniwersytetu Warszawskiego.
Ulica Święty Marcin datowana jest na 1870 r. Wówczas rozpoczęto przy niej budowę kilkupiętrowych kamienic.
Czytaj też: Imieniny ul. Święty Marcin znowu z przepychem. Szczegółowy program
Źródło: sjp.pwn.p i obcyjezykpolski.pl.
