Kleszcze są małymi, ale bardzo groźnymi pajęczakami, które stają się aktywne wraz z nadejściem cieplejszych miesięcy. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak się przed nimi chronić i jak reagować w przypadku ukłucia. Oto praktyczny przewodnik, który pomoże Ci zminimalizować ryzyko związane z kleszczami i cieszyć się bezpiecznie spędzonym czasem na świeżym powietrzu.
Jak chronić się przed kleszczami?
Kleszcze zwykle wchodzą na nasze ciało od dołu, wspinając się na łydki, dlatego tak ważne jest, aby chronić nogi. Nawet latem warto nosić długie spodnie i kryte buty, najlepiej z przewiewnych materiałów. Kleszcze wędrują po naszym ciele w poszukiwaniu miejsc z cienką skórą i dużą ilością naczyń krwionośnych, gdzie mogą się wkłuć. Ochrona przed kleszczami wymaga kilku podstawowych kroków.
Po pierwsze, noszenie długich spodni i krytych butów minimalizuje ryzyko kontaktu z kleszczami. Nawet w ciepłe dni warto zadbać o osłonę nóg i stóp. Po powrocie do domu warto wziąć prysznic, ponieważ kleszcze nie wbijają się od razu, a prysznic może spłukać te, które jeszcze wędrują po skórze.
– Regularne wieczorne przeglądanie ciała, zwłaszcza wrażliwych części, takich jak zgięcia łokci, pachy, pachwiny, okolice uszu i linia włosów, jest kluczowe, ponieważ kleszcze najczęściej wybierają te miejsca do wkłucia – poinformowała dr inż. Anna Wierzbicka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Dodatkową ochroną są środki odstraszające, dostępne w aptekach. Mogą one sprawić, że kleszcze nas nie wyczują albo będziemy dla nich nieatrakcyjni zapachowo. Noszenie jasnych ubrań również ułatwia zauważenie kleszczy i ich szybkie usunięcie, chociaż nie odstrasza ich bezpośrednio.
Jak usuwać kleszcze?
Jeśli mimo wszelkich środków ostrożności znajdziesz na swoim ciele kleszcza, ważne jest, aby go prawidłowo usunąć. Najlepiej użyć pęsety i chwycić kleszcza jak najbliżej skóry. Wyciągaj go jednym zdecydowanym ruchem, tak jakbyś wyrywał włos. Jeśli część kleszcza pozostanie w skórze, zdezynfekuj miejsce i poczekaj, aż fragment sam odpadnie.
– Unikaj wykręcania, smarowania, przypalania czy zamrażania kleszcza, ponieważ uszkodzenie jego ciała może spowodować przeniknięcie patogenów do skóry – dodała Anna Wierzbicka.
Choroby przenoszone przez kleszcze
Kleszcze mogą przenosić wiele groźnych chorób, z których najpowszechniejsze to borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu.
Borelioza jest chorobą bakteryjną. Wczesne objawy obejmują rumień wędrujący, gorączkę, bóle głowy i mięśni. Nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych komplikacji, w tym do problemów z układem nerwowym, sercem i stawami. Wczesne leczenie antybiotykami jest kluczowe dla skutecznego wyleczenia.
Bardziej niebezpieczne od boreliozy jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), które jest chorobą wirusową. Niestety, nie ma na nią lekarstwa. Objawy KZM mogą przypominać grypę: gorączka, ból głowy, bóle mięśni. W cięższych przypadkach dochodzi do zapalenia mózgu i opon mózgowych, co może prowadzić do trwałych powikłań neurologicznych, podobnych do udaru.
– Jest dostępne szczepienie przeciwko KZM, które jest płatne i nieobowiązkowe, ale warto je rozważyć, szczególnie jeśli często przebywamy na świeżym powietrzu. Szczepienie to jedyny skuteczny sposób ochrony przed tą chorobą i jest dobrze tolerowane, bez skutków ubocznych – doradza dr iż. Wierzbicka.
Oprócz boreliozy i KZM kleszcze mogą przenosić inne choroby, takie jak anaplazmoza, babeszjoza, tularemia i erlichioza. Każda z tych chorób może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, dlatego tak ważna jest profilaktyka i szybka reakcja na ewentualne ukąszenia.
Nowe gatunki kleszczy w Polsce
Zmiany klimatyczne sprawiają, że do Polski zaczynają przybywać nowe gatunki kleszczy, które wcześniej nie były w stanie przetrwać zimy. Teraz, dzięki cieplejszym i bardziej suchym warunkom, te kleszcze mogą tutaj żyć i się rozmnażać.
– Te nowe gatunki kleszczy, które przybywają na przykład z ptakami wędrownymi, są większe i łatwiejsze do zauważenia – mówiła Anna Wierzbicka.
Charakteryzują się szybkim bieganiem i mogą aktywnie szukać żywiciela, nawet przez 10 minut biegnąc za człowiekiem. Mają dłuższe nogi i białe paski, co czyni je bardziej widocznymi.
Niestety, są one również bardziej niebezpieczne, ponieważ przenoszą choroby nie tylko występujące w Polsce, ale także takie, które są nowe dla naszego regionu. To sprawia, że jesteśmy mniej przygotowani na obronę przed nimi. Jeśli zauważysz takie kleszcze, warto zrobić zdjęcie i zgłosić je na stronę Uniwersytetu Warszawskiego, co pomoże w badaniach naukowych nad tymi nowymi gatunkami.
Chronienie się przed kleszczami jest niezwykle ważne, zwłaszcza w sezonie letnim. Długie spodnie, prysznic po powrocie do domu, regularne przeglądanie ciała oraz stosowanie środków odstraszających to podstawowe kroki, które mogą uchronić nas przed niebezpiecznymi ukąszeniami. Pamiętajmy także o szczepieniu przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, które jest skuteczną metodą zapobiegania tej groźnej chorobie. Dbajmy o siebie i naszych bliskich, by lato było pełne radości, a nie nieprzyjemnych niespodzianek związanych z kleszczami.
Czytaj także: Dzień Mamy 2024: co najczęściej kupujemy?
