„Barbie. Nieznane oblicza” to wystawa skupiająca się na historii najsłynniejszej lalki świata. Przez jej pryzmat zwiedzający poznają też historię kobiet. Ich rolę i znaczenie w społeczeństwie amerykańskim w 2. połowie XX i na początkach XXI wieku.
„Barbiemania”
Szał na Barbie trwa na całym świecie. 21 lipca 2023 roku odbędzie się premiera filmu, pt. „Barbie” z Margot Robbie w tytułowej roli, a także Ryanem Goslingiem w roli Kena. Z kolei polska grupa hip-hopowa, Club2020 w styczniu opublikowała singiel „Malibu Barbie”. W teledysku, który obejrzano ponad 6 mln razy, wystąpiła m.in. Agata Kulesza. „Barbiemania” dotarła też do Poznania.
Najnowsza wystawa w Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu omawia wątki z ponad sześćdziesięcioletniego „życia” Barbie. Dlaczego w instytucji kultury przedstawiane są losy lalki dla dziewczynek? Poprzez jej figurkę można poruszyć tematy rasizmu, wykluczenia ze względu na chorobę, niepełnosprawność, płeć czy wiek.
Wystawa przedstawi burzliwe losy historii, które swoje odzwierciedlenie miała w różnych metamorfozach lalki. Obiekty znajdujące się na wystawie pochodzą ze zbiorów prywatnych Teresy Iwańczuk, Pauliny Jarysz, Izabeli Kłos i Grzegorza Zdzieborskiego. Wyprodukowane zostały przez firmę Mattel. Dostępne będzie kilkadziesiąt wersji najsłynniejszej lalki, m.in.:
- „Barbie zarządza firmą: Day-to-night Barbie i Day-to-night Barbie Home & Office w wersji dziennej, biurowej” (1985),
- „Barbie idzie do wojska: Army Barbie, Stars ‘n Stripes” (1992),
- „Becky i Barbie zdobywają olimpijskie medale: Becky Paralympic Champion” (2000)” i „Super Gymnast Barbie” (1995),
- „Samochód Barbie My Scene Jammin’ In Jamaica, My Beach Ride Dune Buggy” (2003),
- „Lalka z serii Barbie Signature: Włoska Astronautka Samantha Cristoforetti” (2021),
- „Polish Barbie z serii Dolls of the World” (1998),
- „Przechodząca chemioterapię przyjaciółka Barbie: Ella – Friend of Barbie” (2012), i wiele więcej.
Krótka historia lalki Barbie
Ruth Handler, żona jednego z założycieli firmy Mattel stworzyła lalkę, która stała się ikoną kultury popularnej. Pomysł narodził się, gdy kobieta zauważyła, że jej córki bawią się lalkami postaci dorosłych kobiet. W 1959 roku wprowadzono na rynek pierwszą lalkę Barbie. Była ona w bikini z blond włosami, zaokrąglonymi biodrami i długimi nogami. Wyróżniała się na tle innych tradycyjnych lalek dziecięcych.
Szybko stała się hitem i nieodłącznym elementem dzieciństwa wielu pokoleń na całym świecie. Należy zauważyć, że lalka została uznana też za „przykład symbolu kobiecości”, co spotkało się z liczną krytyką. Najczęściej wymieniano promowanie nierealistycznego i szkodliwego ideału piękna, który może prowadzić do niskiej samooceny i zaburzeń odżywiania u kobiet i małych dziewczynek. Skrytykowano też fakt, ze figurka promuje stereotypy płciowe i ograniczające role kobiet w społeczeństwie. Początkowo atrybutami lalki było ukazywanie jej jako kobiety zainteresowanej jedynie modą, zakupami i życiem w luksusie. Z czasem jednak firma Mattel zaczęła wprowadzać zmiany i ulepszenia, aby odzwierciedlić różnorodność kobiet.
Barbie zmienia oblicze
Z biegiem lat zmieniał się wygląd i styl lalki, która reprezentowała różne zawody, hobby, a także kultury. W 1963 roku wprowadzono lalkę Career Girl, która miała kostium biurowy i akcesoria związane z pracą w biurze. W latach 70. pojawiła się odsłona figurki w wersji afroamerykańskiej, a także modele z różnymi fryzurami i odcieniami włosów. Lata 80. to czas, gdy zabawka była bardziej atletyczna, gdyż reprezentowała różne dyscypliny sportowe. Później pojawiły się kariery, takie jak: astronautka, lekarka, prawniczka, artystka, naukowiec. W XXI wieku wprowadzono różne kształty ciała, karnacji, ras i kultur. Zaczęła też reprezentować postacie ze świata popkultury jak np. Merida z bajki Pixara „Merida Waleczna”, czy Katniss Everdeen z „Igrzysk Śmierci”.
Wystawę można oglądać w Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu przy ul. Góra Przemysła 1. Dostępna jest od 9 marca do 30 lipca 2023 roku. Bilety kosztują 7 zł (normalny) i 5 zł (ulgowy). Kuratorką wystawy jest Aleksandra Podżorska, a aranżację przygotowali Ludmiła i Michał Kaźmierscy.
Czytaj też: Fotograf, który wystawiał prace w Paryżu i Roterdamie, przywiózł je do Poznania
