Niestawianie się pacjentów na umówionych wizytach lekarskich bez wcześniejszego odwołania to rosnący problem, który zwiększa obciążenie placówek medycznych i ogranicza innym pacjentom dostęp do leczenia. Odwołanie wizyty pozwala na wykorzystanie terminu przez innego pacjenta.
Skala problemu w liczbach
- Od stycznia do sierpnia 2024 roku w Polsce odnotowano łącznie 22 miliony wizyt lekarskich, z czego prawie milion (dokładnie 982 tysiące) nie doszło do skutku, co stanowi 4,5% wszystkich wizyt.
- W 2023 roku na umówione wizyty nie stawiło się aż 1,3 miliona pacjentów. Prognozy na 2024 rok wskazują, że liczba nieodwołanych wizyt może sięgnąć nawet 1,5 miliona.
- W Wielkopolsce rocznie przepada nawet do 90 tysięcy terminów.
Dane te dotyczą jedynie świadczeń z zakresu ortopedii i traumatologii, kardiologii, endokrynologii i onkologii.
Przyczyny nieodwoływania wizyt
Pacjenci nie informują o rezygnacji z wizyty u specjalisty z różnych powodów. Często nie zdają sobie sprawy, jak ważne jest poinformowanie o nieobecności. Zdarza się, że rejestrują się jednocześnie w kilku placówkach, rezerwują terminy na zapas lub zapominają o nadchodzącej konsultacji. Problem może leżeć także po stronie placówek, np. gdy infolinia jest zajęta lub brak jest specjalnego kanału komunikacyjnego do odwołania wizyty.
Skutki nieodwoływania wizyt
Każda wizyta, która nie została anulowana, to realne straty dla placówek medycznych. Już teraz zmagają się one z brakiem personelu i napiętymi grafikami, a nieodwołane wizyty dodatkowo je obciążają. W efekcie pacjenci muszą dłużej czekać na dostęp do specjalistów, a zmarnowany czas i niewykorzystane zasoby finansowe wpływają na ogólną efektywność systemu ochrony zdrowia.
Przypomnienia SMS
Aby ułatwić pacjentom zarządzanie wizytami, NFZ wysyła SMS-y z przypomnieniem o konsultacji u specjalisty, badaniu czy hospitalizacji. W 2023 roku wysłano blisko 12 milionów takich wiadomości. Przypomnienia dotyczą wizyt pierwszorazowych z zakresu 40 świadczeń, m.in. kardiologii, ortopedii, operacji jaskry, endoprotezoplastyki, gastroskopii, kolonoskopii, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego. Pacjent otrzymuje wiadomość SMS kilka dni przed terminem, co w razie konieczności pozwala na szybkie odwołanie.
Kampania „Odwołuję. Nie blokuję”
W przypominaniu o potrzebie odwoływania wizyt i badań kluczowa jest edukacja. Dlatego NFZ, oprócz wysyłania SMS-ów, dołączył do kampanii społecznej „Odwołuję. Nie blokuję”. Jej celem jest uświadamianie pacjentów o tym, jak duże znaczenie ma zgłaszanie rezygnacji z terminu, na który nie mogą przyjść.
Organizatorzy akcji w swoich materiałach edukacyjnych prezentują kartę dobrych praktyk dla pacjentów:
- Najprostszym sposobem jest zapisanie terminu w kalendarzu lub telefonie i ustawienie przypomnienia na tydzień oraz dzień przed planowaną wizytą.
- Jeśli pacjent nie ma potrzeby lub nie może dotrzeć na konsultację, badanie czy zabieg, powinien odwołać je jak najszybciej.
- Już podczas umawiania wizyty należy dowiedzieć się, jakie formy odwołania są dostępne w danej placówce (np. telefonicznie, za pomocą e-maila, SMS, aplikacji pacjenta).
- Zwykle najszybciej można dodzwonić się do przychodni po porannym ruchu, dlatego zaleca się robić to np. po godz. 11.
- Jeśli nie ma innej możliwości, wizytę należy odwołać osobiście w rejestracji danej placówki.