Susza sprawia, że ściółka leśna jest wybitnie wysuszona. Leśnicy biją na alarm: warunki sprzyjają pożarom, które najczęściej są efektem ludzkiej nieostrożności lub zaniedbania. Warto o tym widzieć – zwłaszcza w czasie majówki.
– Sytuacja jest poważna. W lasach jest bardzo sucho, a krótkookresowe, przelotne deszcze nie poprawiają tej miejscowo, dramatycznej wręcz, sytuacji. Długi weekend majowy również zapowiada się bezdeszczowo. Tysiące rodzin z dziećmi w naszym kraju ruszą do lasu, aby wypocząć, dlatego apelujemy, aby korzystać z lasu odpowiedzialnie i rozpalać ogień tylko w miejscach do tego przeznaczonych – mówi Jerzy Fijas zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych ds. zrównoważonej gospodarki leśnej.
Jerzy Fijas dodaje, że choć leśnicy nieustannie strzegą bezpieczeństwa i monitorują sytuację pożarową, to odpowiedzialność za lasy spoczywa na wszystkich. Wypoczywając na terenach leśnych, warto zachować ostrożność. Zwłaszcza teraz, kiedy sytuacja jest wyjątkowa.
Od początku stycznia do 28 kwietnia w Polsce odnotowano blisko 1800 pożarów lasów. To czterokrotnie więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku, kiedy takich zdarzeń było nieco ponad 400. Przykład pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym pokazuje, że w obecnych warunkach klimatycznych gaszenie ognia staje się coraz większym wyzwaniem.
Możliwy zakaz wstępu do lasu
W przypadku długotrwałej suszy i skrajnie suchej ściółki leśnej, nadleśniczowie mogą wprowadzić czasowy zakaz wstępu do lasu. To nie jest decyzja uznaniowa – procedura wynika z przepisów prawa i wymaga spełnienia konkretnych warunków. Zakaz może zostać ogłoszony tylko wtedy, gdy przez pięć kolejnych dni wilgotność ściółki – mierzona codziennie o godzinie 9:00 – spada poniżej 10 procent i jednocześnie obowiązuje trzeci, najwyższy stopień zagrożenia pożarowego. Zakaz można wprowadzić także w innych sytuacjach, np. w przypadku znacznych uszkodzeń drzewostanów, degradacji runa leśnego lub prowadzenia prac gospodarczych, takich jak pozyskiwanie drewna czy zabiegi ochronne.
– Choć jesteśmy trzecim krajem Europy (po krajach Półwyspu Iberyjskiego) jeśli chodzi o liczbę wybuchających pożarów, to pożary te są większości bardzo małe. Udaje się je szybko wykryć i szybko ugasić.. Nasz system jest częściowo zbieżny z systemami funkcjonującymi w innych krajach Europy, aczkolwiek w Polsce prowadzimy również dość unikalne działania. Od 1 marca do 30 września każdego roku prowadzimy stały monitoring wilgotności ściółki. To czynność, która w przyjętej u nas formie, nie jest wykonywana nigdzie indziej w Europie. Dwa razy dziennie, w 60 strefach prognostycznych pokrywających niemal całą Polskę (z wyłączeniem obszarów górskich), pobierane są próbki ściółki, w celu określenia jej wilgotności. – podkreśla Jan Kaczmarowski, pożarnik, specjalista Służby Leśnej w Wydziale Ochrony Lasu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.
Kaczmarowski dodaje, że na podstawie wyników tych pomiarów określane są stopnie zagrożenia pożarowego, które bezpośrednio przekładają się na poziom gotowości systemu przeciwpożarowego. Aktualny stan zagrożenia pożarowego lasu można na bieżąco sprawdzać w Internecie, np. na stronie Lasów Państwowych.
Warto pamiętać o tych zasadach
Przebywając w lesie należy kierować się zdrowym rozsądkiem i zasadami bezpieczeństwa. Ogień jest realnym zagrożeniem nie tylko dla drzew, ale też dla całego ekosystemu. Szczególnie dla młodych zwierząt, które nie mają szans na ucieczkę przed płomieniami. Dlatego leśnicy apelują o rozwagę i przypominają podstawowe zasady:
- Nie wjeżdżaj samochodem do lasu – pojazd należy zostawić na wyznaczonym parkingu. Rozgrzany silnik lub układ wydechowy mogą spowodować zapłon suchej ściółki.
- Nie używaj ognia w pobliżu lasu – obowiązuje zakaz rozpalania ognisk i grillowania w odległości do 100 metrów od granicy lasu, chyba że jest to miejsce do tego wyznaczone.
- Nie wypalaj traw ani pozostałości roślinnych – to działanie nielegalne i wyjątkowo niebezpieczne w warunkach suszy.
- Reaguj na zagrożenia – jeśli zauważysz ogień lub dym w lesie, natychmiast powiadom służby, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 998.
Czytaj także: Wieś przyszłości w centrum miasta. Europejski Kongres w maju na Targach
