Już tylko kilka dni dzieli nas od kluczowego spotkania w corocznym kalendarzu przedstawicieli samorządów. Wymiana doświadczeń, poglądów i dyskusje nad wyzwaniami, jakie stoją przed polskimi wsiami, miastami i regionami – to idea, która przyświeca Europejskiemu Forum Samorządowemu Local Trends. Podczas wydarzenia nie zabraknie rekomendacji jak powinny wyglądać relacje między władzą centralną a lokalną i jakie działania należy podjąć w kierunku zwiększenia autonomii samorządów. Ważnym tematem rozmów będzie również polityka spójności. Forum odbędzie się 14-15 października 2024 r. w Poznaniu.
„20 lat w UE: O spójność polskich miast i regionów”-to hasło tegorocznej edycji Europejskiego Forum Samorządowego Local Trends. Już po raz czwarty w Poznaniu przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, biznesu, nauki i administracji rządowej spotkają się by przez dwa dni dyskutować o najważniejszych wyzwaniach stojących obecnie przed polskimi samorządami. Ponad 40 Debat będzie się toczyć na ośmiu scenach a udział w nich weźmie 150 prelegentów.
Pod lupą ekspertów znajdą się kluczowe kwestie w kontekście zbliżającej się prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Wydarzenie będzie także okazją do podsumowań obecności naszego kraju w strukturach unijnych. Eksperci podyskutują o czekających nas zmianach w unijnych instytucjach, kolejnej perspektywie finansowej i przyszłości polityki spójności po roku 2027 a także wyzwaniach, z którymi mierzy się współczesna Europa. W ramach programu Europejskiego Forum Samorządowego zaplanowano inicjatywy takie jak: Forum Rozwoju Miast, Forum Młodzieżowych Rad Miast oraz Forum Polityki Senioralnej.
Uczestnicy Forum Local Trends będą mieli m.in. okazję poznać wyniki trzeciej edycji „Indeksu samorządności” opracowanego przez Fundację Batorego. Analiza obejmuje lata 2014–2023 i rzuca światło na zmieniające się relacje między władzą centralną a lokalną. Podczas debaty pt.: „Relacje rząd-samorząd: bilans dekady. Co dalej?” eksperci przyjrzą się, w jakich obszarach samorządność najbardziej ucierpiała na skutek recentralizacji oraz jakie działania należy podjąć, aby odwrócić ten trend. Będzie to okazja do dyskusji na temat reform, które mogą przyczynić się do wzrostu autonomii samorządów.
Polityka Spójności – klucz do zrównoważonego rozwoju
Jednym z ważnych tematów poddanych dyskusji przez ekspertów tegorocznego Forum Local Trends będzie polityka spójności. W trakcie debaty pt. „Perspektywy i rola polityki spójności w zrównoważonym rozwoju polskich miast i regionów” dyskusja skoncentruje się na roli Unii Europejskiej w niwelowaniu różnic między regionami Polski oraz wspieraniu zrównoważonego rozwoju. W debacie udział wezmą przedstawiciele małych gmin wiejskich, dużych miast oraz administracji rządowej. Kluczowym zagadnieniem będzie analiza, jak fundusze unijne mogą być efektywnie wykorzystywane przez różne typy samorządów. Poruszona zostanie kwestia dysproporcji między potrzebami małych gmin a dużych miast. Czy mniejsze jednostki będą musiały zająć się infrastrukturą podstawową, podczas gdy większe ośrodki miejskie będą koncentrować się na cyfrowej transformacji i zielonej energii? O tym m.in. porozmawiają prelegenci tej debaty. Ważnym aspektem będzie również współpraca między różnorodnymi jednostkami samorządowymi, a także wsparcie rządu w zarządzaniu funduszami unijnymi. Jak podkreśla Jacek Sutryk, Prezydent Miasta Wrocław i Prezes Związku Miast Polskich – samorządy powinny być pełnoprawnym, ważnym i silnym elementem konstrukcji polskiego państwa. – Dlatego opowiadamy się za wzmocnieniem finansowej samodzielności samorządów. Jesteśmy za przekazaniem samorządom władztwa nad ważnymi dla nas dziedzinami, takimi jak kształtowanie sieci szkół, finansowanie działań z zakresu ochrony środowiska, poprawy jakości powietrza i adaptacji do zmian klimatu, czy wreszcie zarządzanie terenami będącymi obecnie w dyspozycji rządowych agencji. Potrzebujemy dobrych regulacji, które umożliwią trwałą i efektywną współpracę samorządów działających na wspólnych obszarach funkcjonalnych, w tym w obszarach metropolitalnych wokół największych ośrodków miejskich. Potrzebujemy wreszcie nowej, pełnokrwistej Krajowej Polityki Miejskiej, która nie będzie wyłącznie tekstem publicystycznym, ale zostanie wyposażona w program ambitnych inwestycji rządowych poprawiających jakość życia w miastach. Silne samorządy to nie tylko warunek dobrego funkcjonowania konstytucyjnej zasady pomocniczości, ale też fundament odporności w czasach kryzysów. Cieszymy się, że obecny rząd pamięta o samorządach i rozmawia z nami po partnersku. Za dobry sygnał uważamy nową ustawę o dochodach samorządów oraz przekazanie nam 10 miliardów złotych w ramach uzupełnienia subwencji rozwojowej i wyrównywania ubytków w dochodach z podatku PIT. Rozmawiamy o kolejnych możliwych regulacjach wzmacniających samorządy. – dodaje Jacek Sutryk.
Kształt polityki spójności w nowej perspektywie finansowej UE 2028-2034
To tytuł sesji plenarnej, której gospodarzem jest Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego. Jego dyrektor Paweł Swianiewicz podkreśla, że w trakcie tego panelu dyskusji poddane zostaną dwa kluczowe zagadnienia. – Po pierwsze, co właściwie oznacza polityka spójności Unii Europejskiej? Często przyjmuje się, że jest ona równoznaczna z polityką wyrównywania, wspierającą słabsze gospodarczo regiony UE. Ale takie rozumienie spójności byłoby znacznym uproszczeniem. Sposoby myślenia o tym czym jest właściwie „spójność” podlegały w Unii daleko idącym zmianom. A zatem, w jaki sposób rozumie się to pojęcie obecnie? Drugie, powiązane zagadnienie to czego polskie samorządy mogą się spodziewać po budżecie na lata 2028-2034? Wiadomo, że trzeba być przygotowanym na zmniejszenie strumienia finansowania, co po części jest wynikiem zmiany priorytetów w polityce unijnej, a po części rezultatem sukcesu polskich regionów, które przestają odstawać poziomem swojego rozwoju od przeciętnej europejskiej. Ale czy można się spodziewać nowych szans w nowym budżecie i jak się do nich przygotowywać?- zastanawia się dyrektor Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego.
Przyszłość polskich samorządów, a decentralizacja państwa
Podejmując temat przyszłości samorządu terytorialnego w Polsce należy mieć świadomość wielu wyzwań, przed którymi stoją wspólnoty lokalne i regionalne oraz osoby sprawujące w ich imieniu władzę na danym terytorium. – Na przyszłość samorządów wpływać będą niewątpliwie zadania związane z rozwojem demokracji i partycypacji społecznej, z koniecznością coraz większej intensyfikacji działań w takich obszarach, jak choćby ochrona środowiska czy też cyfryzacja usług świadczonych mieszkańcom. Wyzwaniem pozostaną niewątpliwie obszary ujemnego bilansu demograficznego, starzenia się społeczeństwa, a co za tym idzie także efektywnej, również w wymiarze ekonomicznym, edukacji. Na te kwestie nakładać się będą także działania polityczne. To bowiem właśnie od woli polityków, głównie szczebla centralnego, zależeć będzie dalszy rozwój decentralizacji państwa lub – co także niewykluczone i co można było obserwować na przestrzeni kilku ostatnich lat – powrót do idei centralnego zarządzania krajem.- zwraca uwagęStanisław Jastrzębski, Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, opiekun debaty: „Przyszłość polskich samorządów, a decentralizacja państwa” zaplanowanej w drugim dniu Kongresu Local Trends.
Moderatorem dyskusji będzie Janusz Król, redaktor naczelny „Wspólnoty”. W debacie przygotowanej przez Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej udział wezmą Grzegorz Cichy – prezes Unii Miasteczek Polskich, Tomasz Fijołek – dyrektor ds. legislacji w Unii Metropolii Polskich oraz Jan Grabkowski -wiceprezes Zarządu Związku Powiatów Polskich. Do udziału w dyskusji zaproszony został również przedstawiciel Związku Miast Polskich.
Katastrofa powodziowa – jak współpracować?
Kilka tygodni temu uwaga całej Polski skoncentrowana była na południu kraju gdzie trwała zaciekła walka z żywiołem. Jak powinna wyglądać współpraca samorządów, biznesu i administracji centralnej w obliczu katastrofy powodziowej? Jak zarządzać sytuacjami kryzysowymi? O tym porozmawiają na Forum eksperci z Ministerstwa, przedstawiciele samorządów, posłowie oraz partnerzy z sektora prywatnego zaangażowani w liczne akcje humanitarne. Kluczowe wątki obejmą systemy wczesnego ostrzegania, które mogą zminimalizować skutki katastrof oraz wyzwania w koordynacji działań ratunkowych. Zostanie poruszona także kwestia wsparcia dla osób poszkodowanych, odbudowy infrastruktury oraz długoterminowej polityki zrównoważonego rozwoju, która może przeciwdziałać powodziom w przyszłości.
*************
W programie IV edycji Local Trends – Europejskiego Forum Samorządowego znajdzie się aż 8 sesji plenarnych oraz blisko 40 sesji równoległych. Dodatkowo, w ramach programu Europejskiego Forum Samorządowego zaplanowano inicjatywy takie jak: Forum Rozwoju Miast, Forum Młodzieżowych Rad Miast oraz Forum Polityki Senioralnej.
Celem Local Trends jest inicjowanie dyskusji między przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego, biznesu, nauki i administracji rządowej. Program co roku koncentruje się na najistotniejszych kwestiach dla rozwoju polskich wsi, miasteczek, gmin, miast i regionów.
Partnerami Premium wydarzenia są: InPost, T-Mobile oraz Fundacja Polska Bezgotówkowa. Parterami wydarzenia są: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Polski Fundusz Rozwoju S.A., portal edukacji ekologicznej Edu4Eco, Emka i Santander Bank Polska.
*************
Local Trends – Europejskie Forum Samorządowe, 14-15 października 2024, Poznań Congress Center
#DołączDoDebaty
https://localtrends.pl/
https://www.facebook.com/LocalTrendsKongres
https://www.linkedin.com/showcase/localtrendskongres/
https://twitter.com/LocalTrendsKon
*************
Organizatorzy: Grupa MTP, Fundacja Centrum Myśli Strategicznych
Gospodarze: Miasto Poznań, Miasto Sopot, Samorząd Województwa Wielkopolskiego, Samorząd Województwa Pomorskiego
Partnerzy Samorządowi: Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Powiatów Polskich, Związek Województw RP
Czytaj także: Rozwój na wyciągnięcie ręki. Darmowe warsztaty i konsultacje
