O tym jak w Wielkopolsce wyglądały obchody 11 listopada kilkadziesiąt lat temu można przekonać się w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Zebrano tam obiekty z kilku pracowni Zbiorów Specjalnych. Wśród nich autograf Józefa Piłsudskiego.
Autograf Józefa Piłsudskiego, złożony w albumie pamiątkowym Janusza Rybałtowskiego, w czasie jego pobytu w Zakopanem w 1916 roku. Takie smaczki można znaleźć w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu, gdzie prezentowane są zbiory upamiętniające święto 11 listopada.
-To cenny przykład pamiątki związanej z osobą, która odegrała szczególną rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Właściciel albumu kolekcjonował autografy znanych postaci. Niekiedy własnoręcznie ozdabiał. Jak w przypadku podpisu Piłsudskiego. – powiedziała dr Alicja Szulc, Pracownia Rękopisów Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu.
Prócz tego rękopisy, ulotki czy zaproszenia
-Prezentujemy zarówno rękopisy, jak i druki ulotne z Pracowni Dokumentów Życia Społecznego oraz druki z Pracowni Regionalnego Zasobu Bibliotecznego. Wybraliśmy kilkanaście publikacji ukazujących, w jaki sposób mieszkańcy Poznania, Wielkopolski, a także innych regionów naszego kraju świętowali rocznice odzyskania niepodległości. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Najbardziej uroczyste obchody, co zrozumiałe, odbywały się w okresie międzywojennym – w czasie, gdy po 123 latach zaborów Polska powróciła na mapę Europy. Z tego okresu pochodzi m.in. broszura pt. „11 listopada. Jak urządzić obchód powstania Polski”, wydana w Poznaniu w 1932 roku, będąca swoistym instruktażem organizowania akademii w dniu 11 listopada. Wśród druków znajdują się również publikacje podsumowujące osiągnięcia pierwszego dziesięciolecia niepodległej Polski – ukazujące, jak odradzające się państwo funkcjonowało w nowych realiach i jak świętowano rocznicę w kontekście narodowej dumy i sukcesów młodej Rzeczpospolitej. – dodaje dr Alicja Szulc
Na uwagę zasługują także pochodzące z regionu wielkopolskiego afisze i zaproszenia na obchody rocznicy. W bibliotece zobaczyć można dwa afisze z Obornik z 1935 i 1936 roku. Wydrukowano je na różowym papierze. Zdaniem dr Alicji Szulc, miało to zwrócić uwagę przechodniów.
-Prezentujemy także przykłady powojennych druków ulotnych, które stanowią materialne świadectwo zmiany wymiaru Święta Niepodległości po 1945 roku. Wymazane z oficjalnego kalendarza państwowego na rzecz „Narodowego Święta Odrodzenia Polski”, obchodzonego w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN, 22 lipca 1944 r., fetowanie 11 listopada zeszło „do podziemia”. Dlatego właśnie prezentowane ulotki z 1978 i 1980 roku, zapraszające lokalną społeczność na spotkania okolicznościowe organizowane nieoficjalnie, oddolnie, drukowane były na powielaczach, na kiepskim papierze. I dlatego właśnie mają tak skromną, „roboczą” szatę graficzną.





