Poznań obchodził 86 rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Polski ruch oporu był fenomenem w skali europejskiej, żaden okupowany kraj nie miał tak rozbudowanych podziemnych struktur.
28 lat temu poprzez aklamację Sejm RP ustanowił, że 27 września będzie Dniem Polskiego Państwa Podziemnego. W piątek pod poznańskim pomnikiem upamiętniającym Państwo Podziemne, zgromadziło się wielu Wielkopolan. Urzędnicy, służby mundurowe, szkoły i wiele innych organizacji przybyło oddać hołd oraz by wspomnieć bohaterski opór mieszkańców tych ziem.
Powstanie i działalność ruchu oporu
27 września 1939 roku, w obleganej przez Niemców Warszawie powstały zalążki przyszłego państwa podziemnego. Tym zaczątkiem była Służba Zwycięstwu Polski – tajna organizacja niepodległościowa. Niedługo potem powstała kolejna organizacja niepodległościowa o nazwie Związek Walki Zbrojnej. W 1942 roku powstała kontynuuatorka tych dwóch organizacji, łącząc je między sobą, tworząc znaną wszystkim Armię Krajową.
Polskie Państwo Podziemne było największym i najlepiej zorganizowanym ruchem oporu w okupowanej Europie.
– Żadne okupowane państwo nie miało bowiem tak rozbudowanych podziemnych struktur. Tak wielkiego zakresu działania, obejmującego administrację, sądownictwo, wojsko, szkolnictwo, a nawet tajną pracę i kulturę – mówił podczas uroczystości Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego
Na uroczystości przypomniano jak szczególnie ciężka była konspiracja i zwykłe życie dla Wielkopolan. Śląsk, Pomorze i Wielkopolska zostały włączone do III Rzeszy, w przeciwieństwie do Polski Centralnej która znalazła się w granicach Generalnego Gubernatorstwa.
– Na ziemiach zachodnich nie było żadnych dziedzin życia, w przeciwieństwie do generalnej guberni, w które by nie wkroczył wróg. Odebrano społeczeństwu polskiemu w całości prawa własności, stanowiło to jeden z najistotniejszych elementów terrorystycznej polityki okupanta. Wróg wnikał nawet w życie prywatne i osobiste Polaków – przypominał marszałek, Marek Woźniak.
Rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego/ fot. wpoznaniu.pl
Franciszek Wypych – symbol dzisiejszych uroczystości
Na uroczystości wspomniano o ludziach którzy działali w konspiracji naszego regionu. Zwrócono uwagę na byłych Powstańców Wielkopolskich, którzy 20 lat później znów wrócili do walki o niepodległość. A także na uczniów, studentów, działaczy społecznych i wielu innych. Na uroczystości symbolem wielkopolskiego oporu wobec okupanta stał się Franciszek Wypych, działacz niepodległościowy.
– Franciszek Wypych wraz ze swoimi współpracownikami z poznańskiej siatki wywiadowczej S7 zajmował się rozpracowywaniem znajdujących się na terenie Poznania i Wielkopolski zakładów zbrojeniowych oraz firm z nimi kooperujących. Jedna z najbardziej spektakularnych akcji siatki nosiła kryptonim SM7 i przeprowadzona została na terenie Zakładów Focke Wulfa w Krzesinach. Zakończyła się ona pełnym sukcesem. Zakłady zostały zbombardowane przez lotnictwo alianckie 29 maja 1944 roku. Nie były już w stanie wznowić produkcji. – Mówił Marszałek, Marek Woźniak
Franciszek niestety nie mógł się tym sukcesem nacieszyć. Już pół roku wcześniej, 23 października 1943 roku aresztowało go Gestapo. Pomimo tortur nie złamał się i nie wydał ani swej rodziny, ani kolegów w konspiracji.
Rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego/ fot. wpoznaniu.pl
– W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten święty krzyż znak męki i zbawienia i przysięgam być wiernym ojczyźnie Rzeczpospolitej Polskiej stać nieugięcie na straży honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił aż do ofiary życia mego. – To słowa roty przysięgi Armii Krajowej. Deklaracja gotowości do poświęcenia w imię wolnej i niepodległej Polski bez względu na cenę – przypominał Marszałek województwa
Pod koniec obchodów Arcybiskup Zbigniew Zieliński wraz z Księdzem Sławomirem Rodaszyńskim, zmówili modlitwę wraz z wiernymi. Po czym szkoły, oddziały wojska oraz inne organizacje złożyły kwiaty na cześć poległych.
Czytaj także: Poznański Budżet Obywatelski 2026. Znamy listę projektów
