Jak skutecznie chronić dzieci przed krzywdzeniem? Nad tym zastanawiali się w środę uczestnicy i uczestniczki zorganizowanej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu konferencji „Razem chronimy dzieci”. Jej gościem była Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka.
– To bardzo ważna konferencja i cieszę się, że możemy gościć tylu znakomitych prelegentów – przywitała zebranych gości Paulina Stochniałek, Członkini Zarządu Województwa Wielkopolskiego.
– Dziecko nie jest przedmiotem. Dziecko jest absolutnie podmiotem, takim samym jak każdy inny człowiek. Tyle tylko, że mniej doświadczonym. Bardzo byśmy chcieli, żeby ta konferencja dała nie tylko konkretne narzędzia prawne, konkretne jakieś możliwości systemowe, ale przede wszystkim, żeby coś zmieniła w naszych głowach, byśmy widząc krzywdę dziecka, reagowali na nią. To od nas dorosłych zależy, jak bardzo dzieci będą bezpieczne – apelowała Paulina Stochniałek.
Ten właśnie wzrost bezpieczeństwa wspierać ma tzw. „Ustawa Kamilka”, o której podczas poznańskiej konferencji szeroko mówiono. Ustawę nazwano nieoficjalnie „kamilkową” na cześć skatowanego przez ojczyma 8-letniego chłopca z Częstochowy. Dokument prawny, który obowiązuje już od 15 lutego bieżącego roku ma sprawić, że nigdy więcej nie dojdzie do podobnej tragedii. Mówiła o tym goszcząca w Poznaniu Rzeczniczka Praw Dziecka.
– Poznań od wielu lat jest takim miejscem pokazującym ścieżki, które zmierzają do tego, jak wzmacniać ochronę dzieci przed krzywdzeniem – chwaliła Monika Horna-Cieślak.
– Dziękuję, że będziemy też mogli mówić o „Ustawie Kamilka”, którą miałam przyjemność pisać z Panią sędzią Agnieszką Matysek. Oznacza ona bardzo ważną systemową zmianę dotyczącą ochrony dzieci przed przemocą. Odtąd będziemy jednym głosem mówić, że dość przemocy wobec dzieci, bo skala przemocy wobec nich jest bardzo duża. Jako rzeczniczka praw dziecka mam wgląd w statystyki. To jak wielka jest skala dramatów osób młodych jest po prostu niewyobrażalne – mówiła Monika Horna-Cieślak.
Przygnębiające statystyki przytoczył insp. Tomasz Olczyk, Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu.
– W 2022 r. mieliśmy 91 prób samobójczych, rok później już 117. Tylko w zeszłym roku życie odebrało sobie osiemnaścioro dzieci, czyli aż o osiem więcej niż rok wcześniej – alarmował podczas konferencji Olczyk.
– Mam nadzieję, że instytucje będąc zobowiązane do przyjmowania i wdrażania nowych standardów, będą świadczyć pomoc w jeszcze większej skali. To pomoc zarówno dla dzieci, jak i ich rodzin. Jestem przekonana, że również instytucje będą lepiej przygotowane do pracy z dziećmi, które doświadczają krzywdzenia – mówiła podczas konferencji Zofia Rutkowska, Zastępczyni Dyrektora ds. Strategicznych w ROPS. Instytucja ta jest jednostką organizacyjną Samorządu Województwa Wielkopolskiego odpowiedzialną właśnie za realizację szeregu zadań w obszarze polityki społecznej w województwie wielkopolskim.
Co oznacza wprowadzenie „Ustawy Kamilka”?
Monika Horna-Cieślak, Rzeczniczka Praw Dziecka:
– Ustawa weszła w życie 15 lutego i nakłada ona obowiązek wprowadzenia nowych standardów w każdym miejscu, w którym przebywają dzieci. W sytuacji, gdy dziecko przychodzi do szkoły, informuje swoją nauczycielkę na przykład, że w domu dzieje się coś złego, ta ma obowiązek prawny natychmiastowej interwencji. Do tej pory mówił o tym kodeks postępowania karnego czy kodeks postępowania cywilnego. W praktyce jednak wiele zgłoszeń zamiatanych było pod dywan. Bywało, że do szkoły przychodzili rodzice i mówili, że ich dziecko zostało skrzywdzone, a dyrektor np. nie chciał się z nimi spotkać lub nie dawał wiary słowom dziecka. Bo nauczyciel dotąd nie budził żadnych zastrzeżeń. Teraz taka sprawa będzie miała swój tok. Sytuacja będzie wyjaśniana i rodzice będą mieć świadomość tego, że ich dzieci są bezpieczne, ale też będą mieć świadomość, że jeśli sami będą krzywdzić dziecko, to szkoła będzie starała się to ujawnić
Jak samorządowcy dbają o bezpieczeństwo dzieci?
Paulina Stochniałek, Członkini Zarządu Województwa Wielkopolskiego:
– Dokonujemy szeregu działań, żeby dać narzędzia osobom, które z dziećmi pracują. To wszelkiego rodzaju szkolenia dla nauczycieli, o tym jak rozpoznawać przemoc i cyberprzemoc wobec dzieci. Tu ogromną rolę odgrywają Regionalne Ośrodki Polityki Społecznej. Dla nich rodzina i dziecko są głównymi grupami docelowych ich działań. Robimy więc wszystko, do czego zobowiązuje nas ustawa. Szkolimy kadry ludzi, którzy na co dzień diagnozują problemy oraz jako pracownicy socjalni mają możliwość interwencji i odpowiedniego zgłaszania niepokojących zdarzeń.
Pracujemy też oczywiście z sądami. Tłumaczymy, dlaczego czasami szybkie zabranie dziecka z domu rodzinnego, w którym dzieje się mu krzywda, jest dla niego najlepszym rozwiązaniem. Walczymy też ze stereotypami, by gdy coś się dzieje w domu złego, to najlepiej nie mówić o tym nikomu. To jest to zło minionych czasów i chcemy bardzo mocno podkreślić, dziecko nie jest niczyją własnością. Nie jest własnością swoich rodziców, nie jest własnością szkoły czy jakichś innych osób. Dziecko jest podmiotem, jest samą w sobie osobą, która ma swoją godność, swoje prawa, tyle tylko, że nie zawsze ma tych praw świadomość
Organizatorami konferencji byli: Fundacja “Dziecko w Centrum”, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu, Miasto Poznań – Miejskie Centrum Interwencji Kryzysowej.