Rezerwat Czeszewski Las w Nadleśnictwie Jarocin, to niezwykłe uroczysko. Mieszka tu wiele gatunków zwierząt i owadów, ale to miejsce dostarczy nam także atrakcji, z których zadowolone będą dzieci, takich jak przepłynięcie się promem. To tutaj powstał pierwszy w Wielkopolsce rezerwat przyrody. Dziś w rezerwacie mieszka największa liczba dzięciołów średnich w Polsce. O tajemnicach uroczyska rozmawiamy z Tomaszem Maćkowiakiem z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.
Niezwykły las niedaleko Poznania
Jan Józefowski: Rezerwat Czeszewski Las wyróżnia jeden z ptasich mieszkańców o wyjątkowo twardej czaszce. Kto to jest?
Tomasz Maćkowiak: To dzięcioł średni, który jest rzadkim gatunkiem w Europie a tutaj, osiąga bardzo wysokie zagęszczenie i jego liczebność na przestrzeni lat jest stała. Czeszewski Las to dla tego ptaka swoisty matecznik od lat badany przez prof. Ziemowita Kosińskiego z UAM w Poznaniu. Dzięcioł średni zasiedla lasy ponad 100-letnie, ale też bardzo ważne jest dla niego martwe, obumierające drewno, którego tutaj nie brakuje. Jest to istotne dla dzięcioła średniego, gdyż w stosunku do innych dzięciołów ma słabszy dziób, stąd trudniej jest mu żywić się na zdrowym twardym drewnie.
Jakie zwierzęta i owady możemy spotkać w Rezerwacie Czeszewski Las?
Jest ich cała gama, ale wspomnę, chociażby o bobrach, które spotykamy na starorzeczach, chrząszcze będące pod ochroną i żerujące na wiekowych dębach takie jak koziorogi dębosze, pachnice dębowe czy ciołki matowe. Liczne ptactwo wodne (kaczki, łabędzie) oraz bociany czarne, które również lubią dojrzałe lasy i prowadzą skryty tryb życia, w porównaniu do bociana białego. Warto też wspomnieć o bardzo wielu ptakach śpiewających. Ten las wiosną tętni życiem i ariami leśnych solistów, warto wybrać się więc na taki leśny koncert, który zapewni nam radość, odprężenie i oderwanie się od miejskiego zgiełku.
Czeszewski las
Jaka jest historia tego miejsca?
To najstarszy rezerwat w Wielkopolsce, chroniący najlepiej zachowany w Polsce i unikatowy na skalę europejską kompleks lasów łęgowych. Już w 1907 poznański przyrodnik Franciszek Pfhul zainicjował utworzenie w tym miejscu chronionego prawem obszaru przyrody, który liczył wtedy ok. 1 ha. Ogromna różnorodność biologiczna tego miejsca sprawia, że nazywamy go małą Wielkopolską Białowieżą. Przez lata teren ten zmieniał się, a obszar rezerwatu się powiększał. W końcu w 2021 roku z inicjatywy leśników i przyrodników rezerwat Czeszewski Las został powiększony z ok. 200 ha do ponad 500 ha. Teraz to drugi co do wielkości rezerwat na terenie poznańskiej dyrekcji Lasów Państwowych.
Na jakie atrakcje jeszcze w tym miejscu możemy liczyć, jadąc tam na przykład z dziećmi?
Z pewnością przeprawa promem „Nikodem” przez Wartę będzie jedną z głównych atrakcji. To jedyny prom w Polsce należący do Nadleśnictwa, którym mogą kierować leśnicy, posiadający stosowne patenty. Prom nie ma silnika, napędza go nurt Warty, jest to prom liniowy. Po drugiej stronie brzegu już w rezerwacie będziemy mogli podziwiać kolosy Sienkiewicza, przepiękne, ogromne wiekowe dęby, które jak przypuszczają historycy inspirację, czerpali Henryk Sienkiewicz i Adam Mickiewicz. Inną atrakcją jest ośrodek edukacji leśnej w Czeszewie, który znajduje się w zabytkowym budynku z licznymi pomocami dydaktycznymi, w tym instalacją rzeka. Zajęcia na miejscu prowadzą bezpłatnie leśnicy, którzy z pasją opowiadają o walorach tego wyjątkowego miejsca na mapie Wielkopolski.
Jak znaleźć rezerwat, jak do niego dojechać?
Rezerwat znajdziemy na mapach Google, wpisując Ośrodek Edukacji Leśnej Czeszewo jako cel podróży, dojedziemy samochodem do tego miejsca.
Przygotowali Państwo film o rezerwacie, z pewnością warto go obejrzeć przed wyjazdem tam. Gdzie można szukać filmu?
Od ponad 2 lat prowadzimy na terenie poznańskiej Dyrekcji Lasów Państwowych kampanię edukacyjną „Las pełną gąbką”. Działania realizujemy dzięki dotacji z Funduszy Norweskich i EOG. To działanie w ramach projektu: „Kompleksowa renaturyzacja mokradeł oraz odtwarzanie naturalnych wilgotnych siedlisk przyrodniczych na terenach ochronnych w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu. Chodzi w nim o zwiększenie retencyjności wodnej, oraz spowalnianie odpływu wód”.